Ertem Ertunga'nın mükemmelliyeti hedefleyen yapısı ,sanata olan yakınlığı,seyehat etme ve keşfetme tutkusu benim kendisiyle konuşmak üzere buluşmamdan sadece birkaç sebep oldu.
Riva’da ki huzur dolu evlerinde Tayland’ı konuştuk.Tayland’ı konuşmaya başlamadan önce benimle yaptığı derin sohbet evin kapısından çıkarken herşeye bambaşka bakmamı sağladı.En önemlisi hepimiz için akan zamanın olduğu gerçeği ve bizim bunun karşısında ne yöne,nereye doğru gittiğimiz.Ertem Bey’in benim için söylediği gezmenin ilk kurallarından “Sen orada bir gezegensin Zeynep”bakış açısıyla bakmak biliyorum ki bana ışık tutacak ve farklı kılacak.
Güzeller güzeli, zarif eşi Yolanda Hanım ile olan 50 yıllık aşkları Ertem Bey’in 'hala ilk günkü gibi seviyoruz'sözlerinin yanında bu aşk , evlerinin heryerinde hissedilmekteydi.Ne büyük şanstır ki böyle hissedebilmek ve hissettirebilmek.Buna tanıklık ettiğimden dolayı çok mutluyum.
 |
| Sn Ertem Ertunga Atölyesi'nde |
 |
| Riva |
 |
| Tayland |
Riva'daki sohbetimiz Uzakdoğu'ya , Tayland'a uzanıyor.Ertem Bey'in gözünden Tayland'ı dinliyorum.Öyle biz burada yemek yedik,burada bu alışverişleri yaptık gibi bir seyehat değil ama.Tayland'da yaşayan bir insan ne görüyorsa,ne hissediyorsa onu görerek,onu hissederek gezmek.
Sabah 4:30...Otelin kapısının önünden bir araç sizi alıyor.Myanmar'da güneşin doğuşunu izlemek üzere yola çıkılıyor.Size enfes bir çay ikram ediliyor..3000 mabedi bir arada böylesine bir silüette hayranlıkla seyrediyor olmak..Yukarıdaki fotoğraf bu anın en güzel anısı..Evet güneş heryerde doğuyor ve batıyor.Ama heryerde doğarken ve batarken aynı şeyleri anlatmıyor bence..İnsanın hayatında bir kere bu siluette bunu deneyimlemesi gerekiyor.
Tayland halkının çok sevdikleri bir kralları var. Buda heykeline her zaman kaftan giydiriliyorlar ve mevsimine gore giysileri degistiriyorlar.Bu giydirme islemi dini torenlerde bizzat kralin kendisi tarafindan yapiliyor.Saraya gelince, artik sadece belirli merasimler icin kullaniliyormus, kral artik Bangkok’un kuzeyindeki Chitlada sarayinda ikamet ediyor.Her yerde kral ve kralicenin fotograflarina rastlamak mumkun. Tüm yurtta kralin dogumgunu babalar gunu, kraliceninki de anneler gunu olarak kutlaniyor.
Toplumun 95%'i Budizm dinine inanmaktadır.Müzik ve özellikle el sanatlarına olan ilgi çok fazladır.Ahşap oymaları ve tekstil onları çok etkilemiştir.Ertem Bey’in gözüyle kendisine göre en renkli tarafı teknelerle suyun üzerinde kurdukları pazarlardır. Her türlü tropikal,lezzetli meyveler sunulmaktadır.
Eskiden yollar yokmuş,herkes gideceği yerlere kayıklarla ulaşırmış.Yıllar geçtikçe birçok kanal doldurulmuş ve yerine yeni yollar yapılmıştır.Şuanda olan kanalların arasında,Chao Phraya nehrinde gezinmek Bangkok'ta yapılacak en keyifli şeylerden biri.Gezerken halkın günlük yaşamına tanıklık edebilir, atölyeleri ,orkide yetiştirilen çiftlikleri ve tapınakları görme imkanı bulabilirsiniz.Şanslıysanız kralın görkemli kayıklarınıda görebilirsiniz.
Ertem Bey’e göre bambunun en güzel şekilde kullanıldığı ülkelerden biri Tayland'dır.Adeta ülkenin omuriliği gibidir. Dansları ,müzikleri, zerafetleri ve masajları..Onları ifade etmeyi sağlayan sadece birkaç kelime..Zerafetleri diyorum ama bu zerafet giyindikleri,kuşandıklarıyla değil sergiledikleri ruhlarıyla, doğuştan gelen bir zerafet.
Ülkede çok yaygın olarak bilinen ayağın insan vücudunun en değersiz yeri olarak bilinmesi ve ayak tabanının Buda heykellerine dönük olmaması gerekmektedir. Ertem Bey 2000 sene evvel halk ayaktaki duyuların yerini ve vücudun sinir sisteminin en detaylı şekilde bilindiğini vurgulamıştır.Orada masaja gitmek ibadet gibi.Krallığın olması Tayland gibi bir yerde çok güzel ve kralları birçok şeye izin vermektedir.
Mienmar Ertem Bey’in yine aynı şekilde hayran kaldığı bir yer.Pek çok mabedin,tarihi kıymeti olan yerlerin görülenebilinir.Çoğu dini barındırdığından dikkatli bir şekilde korunmakta ve tamir edilmektedir.
İnsanların nasıl olduklarını sordum Ertem Bey’e.Mutlular dedi çok mutlular..Tarifsiz bir huzur var hepsinin yüzünde.Oraya gittiğimizde onların hayatlarında,yüzlerindeki huzur içimize işliyor.Peki oradaki insanlar buraya gelse bizim hayatlarımıza tanıklık etse sizce ne düşünürlerdi diye sordum ikimizde bir yorum getiremedik ama bence içimizden geri dönmek isteyeceklerini tahmin ediyorduk.
Bana göre dünyanın her yerinde geçerli tek lisan gülümsemedir.Ne olursanız,nerede olursanız olun gülümseyin,gücüne inanamayacaksınız.Tıpki aşağıdaki Tay kadını gibi..
Bana göre dünyanın her yerinde geçerli tek lisan gülümsemedir.Ne olursanız,nerede olursanız olun gülümseyin,gücüne inanamayacaksınız.Tıpki aşağıdaki Tay kadını gibi..
Geleneksel kiyafetleri icindeki Tay kadinlarinin sandallarla meyve ve sebze satmasi normal birseymis gibi gorunebilir..Ama siz de bir yandan sandalla geziyor ve teyzeleri durdurup cesit cesit tropikal meyvelerdan sirasiyla tadiyorsaniz alisverisin keyfine diyecek olmuyor..
Baş insan vücudunun en kutsal noktası olarak kabul edilmektedir ve Tayland halkının inançlarına göre çocukların başını okşamak hoş karşılanmamaktadır.
Hint, Çin ve Güneydoğu Asya mutfaklarının bir karışımı olan Tayland mutfağı dünya çapında meşhurdur. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilmektedir. Hindistan cevizi gibi meyveler ve baharatlar yemeklerde yoğun bir biçimde kullanılır.Ertem Bey olur olmaz heryerde yemek yenmemesi ve su içilmemesi konusunda tavsiyede bulundu.
Beni evinde ağırlayan,eşsiz sohbetleriyle zamanlarını ayırarak fotoğraflarını da paylaşan çok değerli Ertem Ertunga ve eşi Yolanda Ertunga'ya teşekkür ediyorum.Kendilerine evlerinden huzurun, mutluluğun eksik olmamasını ,bol seyehat ve tatlı sohbet dolu bir ömür diliyorum...
